Nedeljni dan planinari su iskoristili za druženje i prolazak "stazama" braće Sokolović koji su odrastali na planini Varda i ostavili neizbrisiv trag u istoriji naroda na Balkanu, pa i šire. Varda je planina koja se svojim obroncima oslanja na Priboj , Rudo i Dobrun.
Polazak je usledio iz sela Trnavci, gdje smo posjetili hram Preobraženja Gospodnjeg. Iguman Kiprijan Topalović u svom rodnom selu podigao hram koji izgledom podsjeća na hram Svetog Save na Vračaru. Nastavak planinarske šetnje vodio je kroz selo Oskoruša, preko Zove na vidikovce ispod Varde, Đurkovac i Previju. U toku pješačenja posjetili smo i improvizovanu drvenu crkvu ( tkz. Mojsijeva crkva), koja zahvaljujući svom položaju dominira cijelim krajem,a sa te lokacije pružaju se pogledi na planine Srbije i Crne Gore. Odmor uz ručak i druženje priređen je u planinskoj kolibi.
Silazak je usledio preko Oštrelja u Rudo. Planianrske staze su zahtjevne, uređene i markirane sa dosta izvora, a vode sa obale rijeke Lim i centra grada Rudog na vrh planine Varda. Ucrtane su i obilježene u okviru rute „Via Dinarica“.
Pohvaljujemo činjenicu da je značajan broj omladinaca iz Rudog uključen u planinarsku orgnaizaciju, kao i u slične aktivnosti sa ambicijama i idejama da promovišu svoj grad, a prevenstveno u oblasti turizma.
Zahvalnost domaćinima na gostoprimstvu i dobroj organizaciji. Radujemo se novom druženju i prenosimo par istorijskih činjenica o mjestu koje smo sa zadovoljstvom posjetili.
"Među najznačajnijim Sokolovićima koji su se rodili na obroncima planine Varde, ubrajaju se: Mehmed Paša Sokolović (veliki vezir Osmanskog carstva 1565-1579), Makarije Sokolović (prvi srpski patrijarh u obnovljenoj Pećkoj patrijaršiji 1557. godine), Mustafa paša Sokolović (budimski vezir i utemeljitelj Rudog 1555. godine), Antonije, Gerasim i Savatije Sokolović (svi srpski patrijarsi nakon Makarija), Ferhat paša Sokolović (bosanski sandžakbeg).
Od sna do vladara svijeta
Legenda kaže da je Mehmedova (Bajina) majka Marija u poodmakloj trudnoći usnila jedan san, koji je kasnije ispričala svome svekru, inače, dobrom tumaču snova:
“Iz stomaka mi izraslo veliko drvo, čije su grane pale na sve strane sobe”.
Svekar reče Mariji: „Slobodno zaboravi to što si sanjala, ne može tebe zapasti da rodiš vladara, čija će djela natkriliti svijet”.
–Mali Bajo je postao Mehmed-paša Sokolović – vladar svijeta.
– Njegov brat, Makarije Sokolović, bio je prvi srpski patrijarh nakon obnavljanja Pećke patrijaršije 1557. godine.
– Mehmedov brat od strica, Mustafa- paša Sokolović, sagradio je Rudo, 1555g.
– U selu Sokolovići, kraj Rudog, Mehmed je dao sagraditi džamiju ocu (koji je otišao za sinom u Stambol i postao Sinan-paša Sokolović), a crkvu majci Mariji (koja je ostala pravoslavne vjere). Ove dvije bogomolje nalaze se na razmaku od 200 metara."